top of page

Yetenek Sınavları Oran ve Yerleştirme

Writer's picture: Can Berk KoçCan Berk Koç

Updated: Sep 19, 2023

Merhaba sevgili Dünya Vatandaşları,


Konumuz çizim/yetenek sınavlarında çıkan sorularda oran ve yerleştirmenin öneminden bahsedeceğiz. Önce soru sorarak başlayalım;


Yetenek Sınavlarında Oran ve Yerleştirme hatası yaparsam ne olur?

Cevap çok basit bir sene daha sınavlara hazırlanır, sınavı bir başkasına hediye edersiniz…

Sevgili dostlar bir çizim sınavında herşeyde ufak hatalar yapabilirsiniz. Oran ve yerleştirmede hata yapamazsınız. Türkiye’deki çizim yetenek sınavları tamamen bu iki bilginin kontrolü üzerine kurulmuştur. Sınavın her anında bu bilgileri kontrol etmelisiniz. Aşağıdaki şemada buna ait örnek bir tablo görebilirsiniz:


Çizim / Yetenek Sınavlarında Oran ve Yerleştirme Soru ilişikisi Şeması
Yetenek Sınavları Oran Yerleştirme

Yukarıda bulunan tablo aslında sınavlarda karşınıza çıkacak problemleride özetliyor. Size bir sınavda:

* bir mekanın oran&yerleştirmesi de sorulabilir (Örn: bir mimarlık öğrencisinin odasını çiziniz),

* tek bir nesnenin oran&yerleştirmesi de sorulabilir (Örn: bakarak ofis sandalyesi çizimi),

insan figürüne ait oran&yerleştirme de sorulabilir. (Örn: sıra bekleyen adam, oyun oynayan çocuk, hamile kadın)

Sınav sizden bu 3 ana başlığı (mekan, nesne & i.figürü) bir arada kullanmanızı bekler. Nasıl bir arada kullacaksınız işte bütün mesele burada başlıyor. Bu sebeple sürekli tekrar ettiğimiz “oran&yerleştirme” kelimelerinin anlamlarına bakalım.


ORAN NEDİR?


Oran, herşeyden önce kıyaslamadır. Bir birimin diğer birimle olan ilişkisini sorgulamaktır. Uzun-Kısa, Dar-Geniş, zayıf-şişman gibi tanımlarla da kıyaslayabiliriz, 1-1,5, 1-3 gibi matematiksel olarakta kıyaslayabiliriniz. Mesela “soldaki şişe sağdankinden daha dar” dediğimizde iki şişe arasında bir kıyas yapmış oluyoruz. Bu sebeple nesnelerin gerçek ölçüleri bilmeden de bir kalemin yardımını alarak sadece gözümüzle ölçüm yapabiliriz. Çizeceğimiz alanda bir birime odaklanmalı ve bu birimin (örnek şişenin kapağının genişliği) diğer birimlerle olan ilişikisine bakarak çizim alanımızdaki her ölçüyü ve bu ölçülerin oranlarını bulmamız mümkündür. Bulduğumuz bu ölçüler arasında kurduğumuz ilişkiye “oran” diyoruz.

Oran yapacağımız çizimin nasıl gerçekleşeceğini belirleyen bir araçtır. Özellikle fiziksel gerçekliğe sadık bir çalışma yapmayı önceliyorsak (-ki sınavlarda bunu önceliyoruz) Oran kavramını anlamamız, sorgulamamız çok önemli.

Son not, oran nesnenin biçimi/formu ile alakalı değildir. Örn: Bir sandalye 1e2 oranında olabileceği gibi bir su şişeside 1e2 oranında olabilir.


YERLEŞTİRME NEDİR?


Yerleştirme işin özünde kompozisyondur. Biz kompozisyon meselesini bir başka yazıda çok daha detaylı işleyeceğimizden burada sadece kağıtta dikkat edilmesi gereken püf noktalardan ve 1-2 altın kuraldan bahsedelim.

1. Kural : Kağıt alanında kuralı soru belirler.

2. Kural : Sorunun belirlediği oran problemine göre kağıtta alanların kullanımına bakmak gerekir.

Kağıt alanına nasıl bakacağımıza “yerleştirme” diyoruz.

Kağıdınız 35x50 ya da 50x70tir. Yani oranınınız 1e 1.5tur. Hatta isim yazma alanları ile çizim alanınınız 50x60a kadar düşebilir yani 1e 1.25 bir oranınınız var. Diyelimki bir sandalye çizeceksiniz. Sandalyenin ölçüleri 50x50x75cm olsun, biz bu sandalyeyi 45derecelik bir açı ile masa üstünde görüyorsak oranı yüksek ihtimal 1e2 çıkar. Yani sınav sorumuz “bir sandalye çiziniz” değil, “1e1.25 bir Alana 1e2 bir nesneyi nasıl çizersiniz?”dir. Soruda her zaman bir oran problem vardır. Önce bu problem kağıda nasıl aktarmanız gerektiğini çözün sonra gerisi gelir.

Bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta kağıdın nasıl tutulacağı. Dikey mi? Yatay mı? Dik duran bir nesneyi kağıdı yatay tutarak çizerseniz gene yerleştirme hatası yapılmış olur aman dikkat.

Yukarıda paylaştıklarım temel başlangıç davranışlarıdır. Bunlara dikkat ederseniz sıkıntı yaşamazsınız. Bir başka yazıda görüşmek üzere. Uzun yaşayın ve parlayın.


137 views0 comments

Recent Posts

See All

Comments


Sanat

Öğrenciler

Yayınlar

Fevkalade Sohbetler YouTube Kanalı Sanatın Türkçe adresi olmak, resim başta olmak üzere, sanata dair söz söylemek çizgi ile yürüyüşe çıkmış gençlere sınavlar hakkında bilgi sunmak amacı ile Ressam ve Sanat Eğitmeni Can Berk Koç tarafından Şubat 2019da kurulmuştur.

bottom of page